Dzięki determinacji gminy Międzylesie oraz konserwatora dzieł sztuki Anny Zaręby, w ramach dotacji celowej udzielonej przez Dolnośląski Wojewódzki Urząd Konserwatora Zabytków, udało się uratować doprowadzony do ruiny, murowany gołębnik w Różance, w gminie Międzylesie.
Wpisany do rejestru zabytków gołębnik, zlokalizowany w Różance obok pozostałości zabudowań XVII-wiecznego dworu, w październiku 2019 r. uległ częściowemu zawaleniu (pisaliśmy o tym tutaj: Na ratunek zabytkowemu gołębnikowi w Różance). Stan zabytku pozostawiał bardzo wiele do życzenia: pozbawiony był niemal dwóch ścian od północnego wschodu oraz gzymsu nad wejściem, a całość była odchylona od pionu o ponad 27 cm.
W 2022 r. gmina Międzylesie otrzymała dotację z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu na remont i zabezpieczenie budynku gołębnika w wysokości 119 tys. zł. Jak informuje konserwator zabytków, prace remontowe i konserwatorskie polegały głównie na zabezpieczeniu i utrwaleniu substancji poprzez usunięcie przyczyn destrukcji, wyeliminowaniu problemów konstrukcyjnych oraz zachowanie oryginalnej substancji zabytkowej. Prace budowlane polegały m.in. na ustabilizowaniu fundamentów gołębnika, stabilizacji i naprawy spękań oraz odbudowie zawalonego fragmentu ściany wraz z wprowadzeniem systemu stabilizującego konstrukcję. Przy rekonstrukcji ściany wykorzystano w maksymalnym stopniu materiał pozyskany z zawaliska. Przywrócono także zamurowane otwory przelotowe dla gołębi wraz z montażem podestów.
Budynek gołębnika zlokalizowany jest na terenie zespołu dworskiego wzniesionego w pierwszej połowie XVII w. i przebudowanego w wieku XVIII. Pierwotnie mieścił się tu zarząd dóbr majątku Szczerba, a w drugiej połowie XVIII w. majątek przejął kupiec bławatny J. Volkmer. W XIX w. do budynku głównego dobudowano drewnianą wozownię, a w 1879 dostawiono parterową oficynę po drugiej stronie podwórza. Gołębnik powstał w drugiej połowie XIX w. Budynek dworu uległ zniszczeniu po 1945 r. i obecnie znajduje się w stanie ruiny. Gołębnik został wpisany do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego w 2015 r.
(Inf. na podst. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, fot.: Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków)
SUPER inicjatywa. Teraz my – Polacy odpowiadamy za zachowanie tego co stworzyły poprzednie pokolenia na tych ziemiach. Szkoda że wiele przydrożnych kapliczek i figur zostało bezpowrotnie zniszczonych i skradzionych.