Dokładnie w 78. rocznicę bitwy pod Monte Cassino, 18 maja br. w Kłodzku uroczyście odsłonięto pomnik Emila Czecha. Wzorowany jest on na jednym z najbardziej znanych zdjęć z tego okresu: żołnierza, który na ruinach klasztoru na kornecie odgrywa hejnał mariacki. Postacią ze zdjęcia jest właśnie Emil Czech, Karpatczyk, który po wojnie zamieszkał w Kłodzku.
Pomysłodawcą postawienia pomnika Emila Czecha było Stowarzyszenie Żołnierzy i Przyjaciół Wojsk Górskich Karpatczycy. To członkowie stowarzyszenia od wielu lat podtrzymywali pamięć o Emilu Czechu, który pochowany jest na kłodzkim cmentarzu komunalnym. Co roku, w rocznicę bity o Monte Cassino, 18 maja przy grobie plutonowego odbywał się apel poległych. Wraz z uczniami SP nr 2 im. Żołnierzy z Monte Cassino z Polanicy-Zdroju, dbali także o jego mogiłę.
Pomysł postawienia pomnika, który miałby być symbolem wszystkich Karpatczyków, którzy po wojnie przybyli na ziemię kłodzką, pojawił się już wiele lat temu: – O pomniku myśleliśmy już od kilku lat. Zawsze jest oczywiście problem finansowy, czekaliśmy na dobry grunt i w 2019 r. udało nam się znaleźć sponsora w Instytucie Pamięci Narodowej, który zdecydował się na sfinansowanie w części pomnika, przy udziale burmistrza miasta Kłodzka, rady miejskiej oraz starostwa powiatowego i naszego stowarzyszenia, które dołożyło się pracą oraz finansowo – mówi podpułkownik rezerwy Wojciech Łyszkiewicz, były dowódca Garnizonu Kłodzko i II Kłodzkiego Batalionu Piechoty Górskiej, obecnie prezes Stowarzyszenia Żołnierzy i Przyjaciół Wojsk Górskich Karpatczycy.
W 2019 r. powołany został Społeczny Komitet Ufundowania Pomnika Emila Czecha, na czele którego stanął Krzysztof Baldy, którego celem była organizacja, zebranie funduszy i wybudowanie pomnika Emila Czecha: – Nie było żadnych przeszkód administracyjnych, aczkolwiek wszystkie procedury musieliśmy zachować: od podjęcia uchwał przez radę miasta na wyrażenie zgody na postawienie pomnika, po kwestie pozwoleń budowlanych, a przede wszystkim pisanie wniosków o dotacje na sfinansowanie tego pomnika – mówi Krzysztof Baldy, przewodniczący Społecznego Komitetu Ufundowania Pomnika Emila Czecha. – Pisaliśmy wiele razy, szukaliśmy w wielu źródłach środków i tak naprawdę Instytut Pamięci Narodowej podchwycił temat, zobaczył, że rzeczywiście ta postać jest ważna dla naszego narodu i jest tym symbolem walki o naszą ojczyznę i innych ojczyzn.
Koncepcja pomnika, który stanął w Parku Przyjaźni Wojsk Górskich w Kłodzku, oparta jest na słynnym zdjęciu Emila Czecha spod Monte Cassino. Stoi on w pozycji wyprostowanej, z uniesionym kornetem do góry i gra hejnał mariacki na ruinach klasztoru. Projekt pomnika przygotował artysta-rzeźbiarz Wojciech Batko, następnie został on odlany w brązie. Jak mówi K. Baldy, pomnik ma być symbolem i miejscem upamiętnienia wszystkich Karpatczyków, którzy po wojnie trafili na ziemię kłodzką.
Odsłonięcie pomnika Emila Czecha miało bardzo uroczystą oprawę. Na wydarzenie przybyli posłowie, władze samorządowe, przedstawiciele starostwa, poczty sztandarowe, przedstawiciele służb mundurowych, 22. Karpacki Batalion Piechoty Górskiej oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Odbyło się czytanie apelu poległych oraz podziękowania dla wszystkich, którzy przyczynili się do powstania pomnika, w tym mieszkańcom miasta, którzy wpłacili datki na specjalnie utworzony ten cel fundusz.
Zdjęcie Emila Czecha na ruinach klasztoru Monte Cassino, odgrywającego na kornecie hejnał mariacki, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zdjęć z okresu II wojny światowej. Urodzony 8 sierpnia 1908 r. w Bobowej Emil Czech był plutonowym Wojska Polskiego i trębaczem. Po kampanii wrześniowej był internowany, a po przedostaniu się do Palestyny został wcielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. Szlak bojowy Emila Czecha prowadził przez Aleksandrię, Tobruk, aż na wzgórze pod Gazalą. Na przełomie lat 1943 i 1944, „Karpatczyków” przerzucono do Włoch, gdzie brali udział w bitwie pod Monte Cassino. Po zwycięstwie, 18 maja 1944 w samo południe Emil Czech odegrał hejnał mariacki na dopiero co zdobytych ruinach klasztoru. Do kraju wrócił w 1947 roku i osiedlił się w Kłodzku pracując na kolei. Zmarł 26 marca 1978 r. i spoczywa na cmentarzu komunalnym w Kłodzku. Jego grobem opiekują się uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Żołnierzy z Monte Cassino w Polanicy Zdroju.
jż
Tablica zasłonięta , pewnie będą błędy poprawiać
Szybko pomnik będzie ZDEWASTOWANY. Uczniowie z sąsiedniej szkoły traktują go jak plac zabaw i spinają się na kamienny cokół. Na zwróconą uwagę odpowiadają , że inne też tam wchodzą.
Jest również trzeci błąd. Stowarzyszenie pisze się przez „rz” a napisano przez „ż”. Tylko ręce załamać. Chyba że w teraźniejszej szkole uczą inaczej.
Są dwa błędy na tablicy. Jest: STOWARZYSZENIE ŻOŁNIERZY i PRZYJACIÓŁ WOJSK GÓRSKICH „KARPATCZYK”. POWINNO być : STOWARZYSZENIE ŻOŁNIERZY i PRZYJACIÓŁ WOJSK GÓRSKICH „KARPATCZYCY”
Pomnik bardzo ładny. Szkoda tylko że z błędem na tablicy. Emil odegrał hejnał Mariacki a nie jak napisano na tablicy Hejnał Mriacki.