Premier Mateusz Morawiecki w Kamieńcu Ząbkowickim przedstawił założenia Polskiego Ładu dla samorządów

18 sierpnia br. w Kamieńcu Ząbkowickim premier Mateusz Morawiecki spotkał się z samorządowcami z powiatów subregionu wałbrzyskiego, w tym z powiatu kłodzkiego, podczas którego zaprezentował założenia Programu Polski Ład w odniesieniu do samorządów.

Jak podkreślił premier Mateusz Morawiecki, spotkanie w Kamieńcu Ząbkowickim rozpoczyna konsultacje publiczne i samorządowe na temat nowego systemu finansowania JST. – Dzisiaj zaczynamy tutaj – w Kamieńcu Ząbkowickim – konsultacje publiczne i samorządowe nad stabilizacją dochodów samorządów w perspektywie kolejnych lat. Dla was samorządowców to będzie bardzo ważne. Nazwijmy to filar stabilizacyjny, który ma stabilizować dochody samorządów. W ciągu najbliższych dwóch tygodni zaprezentujemy ustawę o przekazaniu 8 mld zł i ustawę, która wzmacnia wydatki bieżące samorządów w przyszłym roku – zapowiedział premier podczas konferencji. Dodatkowe środki, które mają pomóc w stabilizacji wydatków bieżących i przychodów samorządów w czasie pandemii, mają zostać przekazane w IV kwartale tego roku na poczet wydatków przyszłorocznych – jako dodatkowe wsparcie działań publicznych. Pieniądze te miałyby być dzielone algorytmicznie.

Premier poinformował także, że rząd przygotowuje ustawę, która ma stabilizować i wzmacniać finanse samorządów. – W kolejnych miesiącach, na pewno przed końcem tego roku, zaprezentujemy ustawę, która ma w sposób zasadniczy wzmocnić i ułatwić zarządzanie finansami samorządów poprzez stały mechanizm subwencji państwowej dla samorządów oraz stabilizacyjną regułę, nazwijmy ją językiem pocovidowym – 1/12 – zapowiedział na spotkaniu premier.

Szczegółowe założenia nowych rozwiązań zaprezentował Sebastian Skuza, dr hab. nauk ekonomicznych i wiceminister finansów. Ministerstwo proponuje samorządom rozwiązania docelowe, proinwestycyjne i przejściowe. Rozwiązania docelowe to wprowadzenie gwarancji dochodów dla samorządów, aby dochody z tytułu PIT i CIT były co najmniej na poziomie roku poprzedniego, wprowadzenie reguły stabilizującej dochody samorządów, aby były mniej podatne na wahania cyklu koniunkturalnego oraz uproszczenie systemu tzw. janosikowego, którego celem ma być lepsze dopasowanie systemu do aktualnej sytuacji finansowej.

W rozwiązaniach proinwestycyjnych rząd chce wprowadzić subwencję ogólną, jako część rozwojową, zapewniającą stałe wsparcie JST w obszarze inwestycyjnym. Subwencja byłaby ustalana na podstawie zobiektywizowanego algorytmu uwzględniającego poziom wydatków majątkowych JST oraz liczbę mieszkańców. Wg ministerstwa ta subwencja miałaby przyczyniać się do ograniczania nierówności rozwojowych między samorządami oraz wzmacniania aktywności inwestycyjnej JST.

Rząd proponuje również zwiększenie skali inwestycji publicznych poprzez bezzwrotne dofinansowania udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach tzw. Programu Inwestycji Strategicznych. Wysokość wsparcia wynosiłaby od 80 do 95% wartości zadania. – Program Polski Ład to 50 mld zł przyznanych w przyszłym roku środków na realizację projektów inwestycyjnych we wszystkich polskich samorządach. Wszystkie samorządy 2477 gmin, 380 powiatów, w tym miasta na prawie powiatu i 16 województw otrzymają około 50 mld zł. Tak więc filar inwestycyjny Samorządowego Polskiego Ładu jest niezwykle atrakcyjny. To gigantyczne możliwości inwestycyjne, jakich do tej pory nie było – podkreślił podczas spotkania premier M. Morawiecki.

W związku z potrzebą wsparcia gospodarki w walce z pandemią i w procesie wychodzenia z niej, w rozwiązaniach przejściowych ministerstwo proponuje do konsultacji uelastycznienie zarządzania budżetami JST przez zmianę podejścia do rozliczenia reguły równoważenia budżetu bieżącego z rozliczenia jednorocznego na średniookresowe. Ministerstwo prognozuje, że w roku 2022 po wprowadzeniu Polskiego Ładu oraz proponowanych rozwiązań stabilizacyjnych samorządy będą dysponować środkami z tytułu PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie 146 mld zł, co oznacza ich wzrost o 4,3% od dochodów prognozowanych przez same JST, a uwzględniając środki inwestycyjne z Funduszu Polski Ład wzrost ten miałby wynieść 9,6%.

Na zakończenie konferencji Bank Gospodarstwa Krajowego podsumował nabór do pilotażowego Programu Inwestycji Strategicznych, w którym do dyspozycji samorządów jest 20 mld zł na inwestycje lokalne, dofinansowane na poziomie od 95 do 80 proc. wartości. Do programu złożonych zostało 7998 wniosków na łączną kwotę blisko 93 mld zł.

Konferencja, na której powiat kłodzki reprezentowali m.in. parlamentarzyści oraz samorządowcy: burmistrz Polanicy-Zdroju Mateusz Jellin, burmistrz Bystrzycy Kłodzkiej Renata Surma, wójt gminy Kłodzko Zbigniew Tur, burmistrz Międzylesia Tomasz Korczak, burmistrz Stronia Śląskiego Dariusz Chromiec odbyła się w pałacu Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim. Gospodarzem spotkania był Marcin Czerniec, burmistrz Kamieńca Ząbkowickiego. Tego samego dnia premier otrzymał także pamiątkową tabliczkę z okazji nadania mu Honorowego Obywatela Kamieńca Ząbkowickiego.

Maciej Sergel