Grzegorz Macko: Musimy gonić w poziomie rozwoju Wrocław i północną część województwa

O planach i wyzwaniach, jakie czekają nasz region z nowym i do tej pory najmłodszym wicemarszałkiem województwa dolnośląskiego, Grzegorzem Macko rozmawia Maciej Sergel.

Chciałbym zacząć od podstawowego pytania, które zadają sobie mieszkańcy całego pasa wzdłuż krajowej drogi nr 8. Kiedy zostaną wbite pierwsze łopaty przy budowie drogi ekspresowej S8?
Na samym początku muszę przyznać, że każdą kolejną obietnicę budowy drogi S8 traktowałem jak zwykłą obietnicę wyborczą, podobnie jak większość mieszkańców regionu. Stąd wielka radość we wrześniu ubiegłego roku – droga ta została wpisana do rządowego programu budowy dróg ekspresowych. Przez 8 lat rządów Platformy Obywatelskiej nie wykonano tego podstawowego ruchu, przez który dalsze prace były niemożliwe. Co więcej, dzięki olbrzymiej determinacji ministra Michała Dworczyka i przychylności premiera Mateusza Morawieckiego za odpowiednimi dokumentami poszły także gwarancje finansowe. Na dodatkowe ekspresówki na Dolnym Śląsku – S8 do Kłodzka i S5 do Wałbrzycha – rząd przeznaczył 2 miliardy złotych. Dlaczego to takie ważne? Z bardzo prostego powodu – prace się zaczynają, a pieniądze zaczynają być wydawane, póki co na prace przygotowawcze. W takiej sytuacji żaden odpowiedzialny polityk nie wycofa się w przyszłości z budowy tej drogi, bo byłaby to skrajna niegospodarność. W marcu wybrany zostanie ostateczny wariant drogi. Po tym zacznie się proces uzyskiwania wszelkich zgód środowiskowych, wykup gruntów itd. Na dzisiaj wszystko wskazuje na to, że budowa drogi rozpocznie się najdalej w 2023 roku, a może szybciej, co pokazał sprawny proces inwestycyjny obwodnicy Bolkowa, która została niedawno oddana do użytku przed harmonogramem.

Jakie konkretnie departamenty objął pan jako wicemarszałek województwa?
Z podległego resortu, jako wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego odpowiedzialny jestem za Departament Obszarów Wiejskich i Zasobów Naturalnych oraz Departament Gospodarki. Dodatkowo, do moich kompetencji należy nadzór nad Geodetą oraz Geologiem Wojewódzkim, a także Dolnośląskim Zespołem Parków Krajobrazowych. Najważniejszym zadaniem Departamentu Obszarów Wiejskich jest realizacja PROWu, czyli Programu Obszarów Wiejskich. Program ten oparty jest na sześciu priorytetach skupionych wokół szeroko rozumianego wsparcia obszarów wiejskich – od transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, aż po ograniczanie wykluczenia społecznego i promowanie rozwoju gospodarczego na terenach wiejskich. Departament Gospodarki koordynuje natomiast rozwój terytorialny, promuje innowacyjną gospodarkę, współpracę z nauką, a także ściśle kooperuje z partnerskimi regionami w ramach programu Interreg. Odpowiada on także za kompleksową realizację zadań związanych m.in. z innowacyjnością, gospodarką i środowiskiem regionu. Właśnie z pracownikami tego departamentu projektujemy prace nad wydatkowaniem środków unijnych w taki sposób, aby nowe rozdanie uwzględniało jak najbardziej potrzeby południowej części naszego województwa.

Na rolnictwo i ochronę środowiska przeznaczacie ogromną ilość pieniędzy. To ponad 51 mln zł. Na co konkretnie one pójdą? Jakie programy będą kontynuowane i czy planuje pan stworzenie jakiegoś nowego projektu?
Największą część budżetu, bo aż 27 mln zł przeznaczamy na ochronę gruntów rolnych, czyli budowę, przebudowę lub remonty dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Tylko w zeszłym roku udało się zrealizować aż 105 zadań, co pozwoliło na powstanie między innymi prawie 80 km dróg dojazdowych. Kolejnym ważnym programem realizowanym przez Departament Obszarów Wiejskich i Zasobów Naturalnych będzie dotacja dla jednostek samorządu terytorialnego na konserwacje urządzeń melioracji wodnych. Przewidziana kwota na to zadanie to 1,5 mln zł. Oczywiście nie można zapominać także o polskiej wsi, na którą jak co roku samorząd województwa przeznacza znaczne środki. Tym razem będzie to 3 mln zł na coroczny program „Odnowa Dolnośląskich Wsi”. Pozostała część budżetu przeznaczona zostanie na realizację zadań PROWu, takich jak np. budowę małych zbiorników retencyjnych, budowę oraz modernizację dróg transportu, czy nasadzanie nowych drzew miododajnych.

W porównaniu z poprzednim resortem kwota niecałych 7 mln zł przeznaczonych na departament gospodarki wydaje się skromna. Na co pójdą te środki? W jakich obszarach będzie Urząd Marszałkowski będzie wspierał gospodarkę?
Departament Gospodarki realizuje szereg zadań, które niezwykle trudno przełożyć na konkretne kwoty. Często są to zadania realizowane przez kilka lat, a wspieranie rozwoju dolnośląskiej gospodarki przez samorząd województwa opiera się na kilku filarach. Przekazujemy m.in. dotacje na inwestycje, szczególnie te innowacyjne, a także projekty badawczo-rozwojowe przedsiębiorstw. Finansujemy i organizujemy również udział w targach i misjach gospodarczych, w których biorą udział zarówno samorząd, jak i przedsiębiorcy. Nie sposób zapomnieć też o niezwykle ważnym programie – Dolnośląskim Funduszu Pomocy Rozwojowej, którego celem jest wsparcie rozwoju obszarów wiejskich położonych w gminach Dolnego Śląska o niskich dochodach podatkowych. W tym roku na ten konkurs przeznaczone zostanie aż 3 mln zł. Dzięki poprzedniej edycji konkursu udało się znacząco poprawić bezpieczeństwo dolnośląskich miejscowości, m.in. poprzez budowę i przebudowę chodników przy drogach lokalnych, budowę nowych przejść dla pieszych czy oświetlenia dróg i chodników (poprzez montaż nowoczesnych lamp LED zasilanych energią słoneczną). Kwoty przekazywane są także na wsparcie rozwoju gospodarczego, w tym rozwój przedsiębiorczości i sieci współpracy. Wydział gospodarki w urzędzie marszałkowskim realizuje także projekt edukacyjny dla młodzieży na rzecz kształtowania postaw przedsiębiorczych i innowacyjnych. Mowa o projekcie TRIALS+, który jest realizowany w ramach programu Interreg Polska-Saksonia.

Co z pozostałymi departamentami, które pan objął? Jakie jeszcze projekty ważne dla województwa będą realizowane?
Obszar odpowiedzialności za podległe mi departamenty jest bardzo szeroki, więc przede wszystkim zależy mi na sprawnej koordynacji wszystkich wydziałów. Zależy mi na wspieraniu efektywnego gospodarowania zasobami oraz przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym. Te zadania przenikają się jednocześnie z innowacyjnością w gospodarce. Funkcjonujące programy wsparcia dają wiele możliwości, ale nie wyczerpują wszystkich potrzeb. Zdaję sobie sprawę, że coraz mądrzej
i bardziej odpowiedzialnie powinniśmy podchodzić do dysponowania środkami europejskimi – także, a może nawet przede wszystkim, w obszarze ochrony środowiska. Dlatego też w wykazie zadań ujętych w budżecie na rok 2020 uwzględniony został Program Ochrony Powietrza, czy Program Edukacji Ekologicznej na Dolnym Śląsku. Kolejną niezwykle ważną rzeczą z każdym kolejnym rokiem będzie dbanie o nasze zasoby wodne – już w ubiegłych latach susze doskwierały rolnikom, a zjawisko to niestety będzie się nasilać. Właśnie z tego powodu inwestycje np. w program małej retencji będą tak ważne. Uwzględniamy to w naszej pracy.

Dolny Śląsk jako jedyne województwo w Polsce z budżetem bez deficytu. Skąd ten sukces?
W tym roku Dolny Śląsk będzie dysponował nadwyżką budżetową sięgającą niemal 30 mln złotych i nadwyżką operacyjną niemal 240 mln złotych. Nasz region jest jedynym województwem w Polsce bez deficytu budżetowego, a wysoka nadwyżka operacyjna oznacza, że możemy inwestować więcej niż inne województwa. Dzięki naszym staraniom w roku 2020 Dolny Śląsk nie będzie wpłacał do budżetu państwa tzw. janosikowego. Około połowę dochodów województwa zapewnia udział we wpływach z podatków. Dlatego tak ważne było zmniejszenie o 15% podatku kopalnianego, co było jednym z punktów umowy koalicyjnej pomiędzy Prawem i Sprawiedliwością oraz Bezpartyjnymi Samorządowcami. Dzięki temu KGHM, który w największym stopniu zasila wpływy do naszego budżetu z tytułu podatku CIT, ma możliwość dynamiczniejszego rozwoju, a tym samym większych wpłat do budżetu regionu. Sukces ten pozwoli na przeznaczenie większych wydatków m.in. na transport, wsparcie rozwoju regionalnego, ochronę zdrowia, kulturę, edukację i ochronę środowiska.

12 grudnia ubiegłego roku w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim odbyła się konferencja „Szybkie i wygodne podróże na Dolnym Śląsku – efekty nowych inwestycji prowadzonych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w regionie”. Podpisano na niej umowę na zaprojektowanie i wykonanie prac na stacji Ścinawka Średnia oraz linii kolejowej nr 286 w rejonie Kłodzko (linia kolejowa nr 286 łączy Kłodzko z Wałbrzychem – przyp. Red.). Jaka jest wartość podpisanych umów i czy te remonty to jakaś część większej całości, czy tylko odcinkowe zadania? Co planujecie w tym kierunku na przyszłość?
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. przeznaczyły ponad 80 mln zł na powyższą inwestycję. W ramach zawartej umowy, na stacji w Ścinawce Średniej zostaną przebudowane i wzmocnione tory o łącznej długości ponad 6 km. Będą 2 dodatkowe i 23 wymienione rozjazdy, elementy linii zapewniające sprawny przejazd pociągów z toru na tor. Wyremontowany wiadukt kolejowy zostanie przystosowany do przejazdu ciężkich składów towarowych. Dodatkowo, zwiększy się także poziom bezpieczeństwa na przejeździe kolejowo-drogowym na ul. Kolejowej dzięki nowym urządzeniom z systemem monitoringu oraz przebudowie jezdni. Z nowego peronu pasażerowie zyskają lepszy dostęp do pociągów w kierunku Kłodzka i Wałbrzycha. Inwestycja finansowana jest ze środków budżetowych, a zakończenie prac przewidziano na połowę 2021 r. Dzięki działaniom zarządu województwa wznowiona została obsługa pasażerów w takich miastach jak: Lubin, Milicz, Kamienna Góra czy Bielawa, która to po 40 latach będzie miała znowu bezpośrednie połączenie z Wrocławiem. Wszystko to przekłada się to na konkretne liczby – tylko w zeszłym roku dostęp do kolei uzyskało ok. 120 tysięcy mieszkańców naszego województwa. Przejmowanie kolejnych odcinków linii w celu ich rewitalizacji i przywrócenie ruchu pasażerskiego ma na celu wspólnie przeciwdziałać wykluczeniu komunikacyjnemu i zadbać o rozwój turystyki i potencjału gospodarczego regionu.

Jakie dzisiaj stoją przed województwem i przed panem ważne zadania?
Choć moja uwaga w ogromnej mierze skupia się na sprawach najbliższych mieszkańcom – ochronie gruntów rolnych, budowie dróg, programie Odnowy Wsi, to bez wątpienia równie istotne są dla mnie przedsięwzięcia wspierające wzrost konkurencyjności regionu. Bardzo zależy mi na tym, aby mieszkańcom subregionu wałbrzyskiego żyło się na podobnym poziomie jak w innych rozwiniętych przemysłowo regionach Polski. Musimy gonić w poziomie rozwoju Wrocław i północną część województwa – nie uda nam się to bez dobrze prowadzonej polityki regionalnej z poziomu urzędu marszałkowskiego i dlatego to jest właśnie moim priorytetem.

Dziękuję za rozmowę.