W miniony weekend, 2 i 3 października br. w Twierdzy Srebrna Góra odbyła się druga edycja Twierdzy Legend. Organizatorzy imprezy przez dwa dni zapewnili zwiedzającym najwyżej położoną twierdzę w Europie dużą ilość emocji i atrakcji.
W czasie wydarzenia wysłuchać można było między innymi wykładów Joanny Lamparskiej o tym, jak odkrywano dolnośląskie skarby i jak wyglądały podziemne miasta Polski oraz Europy. Maciej Kisiel, autor znakomitych komiksów o Wiesławie, opowiadał o słowiańskich legendach. Jeden z najbardziej znanych przewodników sudeckich Gracjan Kielijański powrócił do ubiegłorocznego tematu Liczyrzepy i przemian wizerunku Ducha Gór w karkonoskich legendach, a małżonka Gracjana, Katarzyna Kielijańska nawiązała do postaci kobiety, legendarnej Jadwigi Śląskiej w wykładzie o wiedźmie, która została świętą. Warto nadmienić, że w średniowieczu oznaczało to kobietę, która wie, a dopiero w oświeceniu nabrało to bardziej negatywnego znaczenia.
O tajemnicach Bursztynowej Komnaty opowiadał Piotr Maszkowski, historyk, dziennikarz i redaktor naczelny miesięcznika „Odkrywca”, a także współprowadzący na kanale History program „Poszukiwacze zaginionej prawdy”. Z kolei o militarnej historii Gór Stołowych opowiadali barwnie pracownicy Parku Narodowego Gór Stołowych Tadeusz Kandefer i Tomasz Mazur. Z wykładu „Z wykrywaczem historii w Górach Stołowych” można było się na przykład dowiedzieć, którzy królowie Pruscy zawitali w Góry Stołowe i w którym miejscu zbudowali Fort Karola i baterię artyleryjską nad Pasterką.
Duże zainteresowanie wzbudziła sprawa katastrofy lotniczej Messerschmitta BF 109, niemieckiego samolotu myśliwskiego i podstawowego myśliwca Luftwaffe podczas 2 wojny światowej. „6 września 2010 roku w lokalnej prasie w Ulm ukazało się ogłoszenie o śmierci pani Marii Walter urodzonej 1 września 1912 roku w Niederschwedeldorf, czyli w dzisiejszym Szalejowie Dolnym. Zamieściła je córka Pani Marii, Renate Walter. Po tej publikacji do Pani Renate Walter zadzwoniła nieznajoma starsza kobieta, u której nazwa miejscowości Niederschwedeldorf przywołała tragiczne wspomnienia z 1945 roku. Ta kobietą była Pani Silvia Trucksass, starsza siostra pilota Luftwaffe, który zginął w lesie koło Karłowa feralnego 24 marca 1945 roku. Jest więc odpowiedź na pytanie: kiedy? Jednocześnie padła odpowiedź na pytanie kto zginął? Tragicznie zmarłym pilotem był Orlando Ciciaro (niem. Chittaro), 19-letni żołnierz, którego rodzina posiadała włoskie korzenie. Miejscem stacjonowania eskadry samolotów Luftwaffe ME BF-109 była Nysa (Radzikowice), a Orlando Chittaro wraz z innym pilotem, W. Rautenbusch wykonywali loty testowe remontowanych tam samolotów, wykorzystując do międzylądowań lotnisko polowe w okolicach Szalejowa Dolnego. Zwłoki Chittaro po katastrofie rozpoznał Rautenbusch, między innymi po nowych brązowych butach, jakie dostał tuż przed tragicznym lotem. Te informacje pochodzą z listu jaki napisała Silvia Trucksass. Pogrzeb pilota odbył się w dniu 27 marca 1945 roku na cmentarzu parafialnym w Szalejowie Dolnym. W parafialnej księdze zmarłych z lat 1893 – 1946 na stronie 157 – pogrzeby 1945 – pod liczbą porządkową 2 widnieje wpis: 27 marca, Orlando Chittaro, pilot” – tak oto pracownicy Parku Narodowego Gór Stołowych przybliżyli historię tajemniczej katastrofy Messerschmitta w karłowskim lesie, której ślady są widoczne do dzisiaj.
Dla dzieci i nie tylko przygotowane zostały również liczne atrakcje – od strzelania z łuku, przez gry i zabawy zorganizowane m. in. przez Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska, siedzibę Frankensteina czyli Krzywą Wieżę w Ząbkowicach Śląskich, po przedstawienie teatru lalek, w którym można było obejrzeć sztukę „Od Popiela do Piasta”. Ogromne tłumy gromadził za każdym razem pokaz sokolników, którzy umożliwiali widzom przebywanie z sową pójdźką, sową płomykówką oraz puchaczem afrykańskim.
Swoje stoiska, w których prezentowane były zwiedzającym atuty atrakcji turystycznych, miały między innymi Twierdza Kłodzko, gmina Ziębice, Zamek Czocha, Centrum Kultury i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu oraz grupa eksploracyjno-historyczna Hunter oferująca poszukiwania ukrytego skarbu wykrywaczem metali. W punkcie informacyjnym Ministerstwa Rozwoju Regionalnego można było z kolei uzyskać wiedzę na temat funduszy europejskich i możliwości wsparcia dla firm rozpoczynających działalność gospodarczą.
Organizatorami i partnerami wydarzenia były Twierdza Srebrna Góra, Gmina Stoszowice, Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska, Fundacja Projekt Historia oraz Radio Wrocław.
Maciej Sergel
