Nieformalna grupa młodzieży „Detektywi Przeszłości”, która działa przy Kłodzkiej Szkole Przedsiębiorczości pod opieką nauczyciela historii i regionalisty Marka Królikowskiego, pełniącego funkcję eksperta – historyka w projekcie, uczestniczyła w warsztatach terenowych – wizji lokalnej, zrealizowanych na obszarze miejscowości: Szalejów Dolny – Szalejów Górny – Polanica-Zdrój – Stary Wielisław – Kłodzko (obrzeża).
Działanie odbyło się w ramach realizacji projektu: Promowanie walorów obszaru LSR i zachowanie dziedzictwa lokalnego poprzez stworzenie Szlaku Pomników, dofinansowanego przez Stowarzyszenie Kłodzka Wstęga Sudetów w zakresie tematycznym 1.5.2 Realizacja lokalnych inicjatyw związanych z promowaniem walorów obszaru LSR i zachowaniem dziedzictwa lokalnego w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
W trakcie 3-dniowych warsztatów, które odbyły się 21 – 23 października br., młodzież zinwentaryzowała ok. 40 wybranych zabytków znajdujących się na obszarze miejscowości objętych projektem. Przygotowana została ich dokumentacja fotograficzna oraz topograficzna, a tam, gdzie było to możliwe, zebrano od mieszkańców najważniejsze informacje o zachowanych pomnikach historii.
W pierwszej kolejności działania zostały zrealizowane na obszarze dwóch sąsiadujących miejscowości: Szalejowie Dolnym i Szalejowie Górnym. Pomocą w identyfikacji zabytków rozlokowanych w pierwszej z wymienionych miejscowości służyła Mariola Nakwasińska, wieloletnia sołtys wsi, dzięki wsparciu której pobyt grupy w miejscowości rozpoczął się od zwiedzenia wnętrz i otoczenia mieszczącego się tu przepięknego pałacu, który niegdyś był siedzibą rodziny von Munchausen.
Na terenie Szalejowa zlokalizowane są w sumie 34 różnego rodzaju pomniki historii. Staraniami mieszkańców (dawnych i obecnych) wiele z nich odzyskało swój dawny blask i wygląd. Na potrzeby opracowywanego Szlaku Pomników „Detektywi Przeszłości” wybrali wstępnie 12 spośród nich, które wyróżniają się unikatowością (jak np. jedyny na obszarze dawnego Hrabstwa Kłodzkiego herb bpa praskiego Arnoszta z Pardubic) oraz walorami architektoniczno-kulturowymi. Z kolei w Szalejowie Górnym, dzięki pomocy sołtys Małgorzaty Turłaj-Łuszczek grupie udało się zidentyfikować 14 zabytków, które rozproszone są na obszarze całej miejscowości. Wśród nich na uwagę zasługuje unikatowy w skali regionu obraz, umieszczony na fasadzie jednego z domów.
Kolejny dzień to realizacja działań projektowych na obszarze Polanicy-Zdroju. Wizyta młodych Detektywów w tej słynącej, jak się okazało nie tylko z uzdrowiska miejscowości rozpoczęła się od spotkania pod siedzibą Towarzystwa Miłośników Polanicy z p. Edwardem Wojciechowskim (prezes TMP) oraz p. Janem Stypułą (wiceprezes TMP). Po sympatycznym przywitaniu grupy i przybliżeniu głównych obszarów działania Towarzystwa, młodzież pod opieką wybitnego znawcy Polanicy, jej zabytków oraz walorów turystyczno-krajoznawczych Jana Stypuły, kierującego Punktem Informacji Turystycznej przy Parku Szachowym, wyruszyła na spacer po najciekawszych miejscach kurortu. W trakcie kilkugodzinnej wędrówki udało się zidentyfikować ok. 20 różnego rodzaju pomników historii, z dawnym pałacem jezuickim, miejscem, w którym stał niegdyś kościół ewangelicki czy słynnym niedźwiedziem polanickim na czele.
W ostatnim dniu warsztatów młodzież zawitała do Starego Wielisławia, gdzie rolę przewodnika przejął opiekun grupy, który od kilku lat zgłębia tajemnice przeszłości miejscowości. Spośród ponad 60 zlokalizowanych na terenie wsi zabytków, do Szlaku Pomników zakwalifikowanych zostało wstępnie ok. 15 z nich. Wśród nich na uwagę zasługują pomniki znajdujące się na wzgórzu kościelnym z najstarszym sanktuarium na ziemi kłodzkiej, drewniana kaplica w dolnej części wsi, pozostałości dwóch folwarków oraz kaplica upamiętniająca śmierć księcia Jana Ziębickiego w bitwie z husytami w 1428 r. (w granicach administracyjnych Kłodzka).
Kolejnym etapem projektu będzie opracowanie możliwie jak najpełniejszych metryk zidentyfikowanych obiektów (na bazie kwerendy źródłowej i archiwalnej). Docelowo wybranych zostanie po 5-6 obiektów z każdej miejscowości, które utworzą Szlak Pomników – nową atrakcję turystyczną w regionie, dostosowaną do wymogów turystyki pieszej, rowerowej, ale także dla grup zorganizowanych.
W oparciu o te zabytki zostanie przygotowana również gra terenowa – Quest, która w ostatnim czasie zyskuje dużą popularność wśród turystów odwiedzających region, jako atrakcyjna forma spędzania wolnego czasu w gronie rodzinnym, połączona z aktywnością fizyczną. Opracowana zostanie również historia tych miejscowości, która docelowo zostanie wyeksponowana w formie tablic informacyjno-historycznych, które umieszczone zostaną na obszarze każdej wsi projektowej.
Detektywi Przeszłości
CENNA INICJATYWA. TAK TRZYMAĆ