Impas w sprawie odwiertu geotermalnego w Lądku-Zdroju nadal trwa. Wykonany półtora roku temu odwiert badawczy, który potwierdził występowanie dużych pokładów wód termalnych przepływających pod miastem, stoi niewykorzystany. Gmina chce przeprowadzenia dalszych badań, nie zgadza się na nie jednak Uzdrowisko Lądek-Długopole-Zdrój. Lądeccy radni zwrócili się z apelem do marszałka województwa dolnośląskiego o interwencję w tej sprawie.
We wtorek, 9 lutego br. odbyła się nadzwyczajna sesja Rady Miejskiej Lądka-Zdroju, podczas której radni jednogłośnie przyjęli stanowisko w sprawie odmowy udziału Uzdrowiska Lądek-Długopole-Zdrój S.A. w badaniach geotermalnych na terenie Lądka-Zdroju. Sesja zwołana w trybie nadzwyczajnym, była efektem wcześniejszego spotkania, które odbyło się z inicjatywy burmistrza Lądka-Zdroju, Romana Kaczmarczyka, 5 lutego br. w formie wideokonferencji. Wzięli w niej udział przedstawiciele władz miasta, naukowcy od samego początku zaangażowani w projekt, z prof. Wojciechem Ciążkowskim z Politechniki Wrocławskiej na czele, prezes lądeckiego uzdrowiska Joanna Walaszczyk oraz radni. Podczas konferencji dyskutowano o tym, co dalej z wykonanym ponad półtora roku rok temu i kosztującym blisko 19 mln zł odwiertem LZT-1. Gmina chce wykonać kolejne badania, aby sprawdzić, czy i w jaki sposób można wykorzystać wody termalne z nowego odwiertu LZT-1, jednak spółka Uzdrowisko Lądek-Długopole-Zdrój odmówiła w nich udziału. Bez zgody Uzdrowiska, które posiada koncesję na wydobycie wód mineralnych na terenie Lądka-Zdroju, gmina nie może w ogóle korzystać z wody z nowego odwiertu, chociaż sam odwiert należy do gminy.
Jak tłumaczy Joanna Walaszczyk, prezes Uzdrowiska Lądek-Długopole-Zdrój ryzyko jest zbyt duże: – Oddziaływanie jakiejkolwiek eksploatacji nowego odwiertu LZT-1 na ujęcia wód leczniczych użytkowanych przez uzdrowisko jest ewidentne – wyjaśnia J. Walaszczyk, dodając: – Wcześniejsze doświadczenia, czyli próbne pompowanie odwiertu w ramach odwiertu badawczego, wykazały negatywny wpływ eksploatacji na wydajność ujęć: obniża nam się wydajność, obniża nam się temperatura, zmienia nam się skład fizykochemiczny wód. My jesteśmy zobligowani do pracy ciągłej, do realizacji zabiegów, do świadczeń NFZ, kontraktowych. Nie możemy sobie pozwolić na utratę naszej własności, na utratę wydajności, na utratę możliwości realizacji zobowiązań, które mamy.
Jak podkreśla J. Walaszczyk, spółka oczekiwała przedstawienia dodatkowych opinii niezależnych ekspertów dotyczących zasadności prowadzenia dalszych badań. – Nam to nie zostało przedłożone. Została nam przedłożona tylko propozycja wielowątkowa różnych scenariuszy. Niczego do przodu. Ryzyko – aż do utraty źródeł, wydajności, zmiany składu – zrzucone zostało na uzdrowisko. My na to nie wyrażamy zgody.
Z kolei burmistrz Lądka-Zdroju wskazuje, że badania złoża to kolejny etap, żeby w ogóle określić, czy i w jaki sposób można wykorzystać wody termalne do szerszej eksploatacji. – Jest to bezwzględnie potrzebne. Żeby móc określić, co można zrobić i w jaką stronę pójść trzeba te wody po prostu zbadać. A tego nie możemy zrobić, bo prezes uzdrowiska definitywnie odmówiła nam udziału w badaniach nowo odkrytych wód termalnych, a mając koncesję zabroniła nam dostępu do źródła – mówi R. Kaczmarczyk.
Pogląd burmistrza Lądka-Zdroju podzielają także lądeccy radni, którzy na nadzwyczajnej sesji zwołanej we wtorek 9 lutego br. w jednogłośnie uchwalonym wspólnym stanowisku zwrócili się o interwencję w tej sprawie do Marszałka Województwa Dolnośląskiego, który jest właścicielem spółki Uzdrowisko Lądek—Długopole-Zdrój. W apelu podkreślili, że stanowisko spółki nie służy interesowi mieszkańców gminy, nie przyczynia się do jej dalszego rozwoju i zamyka możliwość rozpoznania wód termalnych, które mogą się przyczynić do wykorzystania energii geotermalnej poprzez m.in. budowę nowej elektrociepłowni geotermalnej, wykorzystania tych złóż do celów rekreacyjnych, przemysłowych i leczniczych i w ten sposób budowania konkurencyjności miejscowości (treść publikujemy uchwały niżej).
Czy uda się wyjść z impasu i pogodzić interesy wszystkich? Przypomnijmy, gmina, która na wykonanie odwiertu pozyskała 100% dofinansowania, pokładała w nim bardzo duże nadzieje. Wody geotermalne, do których rzeczywiście się dowiercono, miały ruszyć gospodarczo Lądek-Zdrój, geotermia miała być wykorzystana do ogrzewania i eliminacji niskiej emisji, rekreacji, do celów uzdrowiskowych, w rolnictwie i przemyśle. Prace wiertnicze trwały od września 2018 r. do czerwca 2019 r., wykonane zostały na głębokość 2500 m i zakończyły się sukcesem – chociaż połowicznym. Dokopano się do dużego złoża wód geotermalnych, o odpowiedniej temperaturze, jednak już po pierwszym pompowaniu wody okazało się, eksploatacja z otworu LZT-1 ma negatywny wpływ na wody lecznicze, z których korzysta lądeckie uzdrowisko. Dlatego też ostatecznie podjęto decyzję o odstąpieniu o zatwierdzenie eksploatowania i odwiert zakończył się nie udokumentowaniem zasobów (więcej zobacz tutaj: Lądecki odwiert geotermalny: sukces czy kłopot? Co dalej z geotermią w uzdrowisku?). W listopadzie 2019 r., podczas konferencji podsumowującej projekt, naukowcy zarysowali kilka scenariuszy możliwości wykorzystania wody termalnej z nowego otworu podkreślając jednak, że niezbędne są dalsze badania. Na to nie wyraża jednak zgody spółka uzdrowiskowa w obawie o własne zasoby wody leczniczej, które są podstawą prowadzonej działalności leczniczej.
Joanna Żabska
Fot. ilustracyjne: Radosław Piertaga
Istnieje uzasadnione podejrzenie, że DALSZE odwierty zaszkodzą, to znaczy zmniejszą wydajność OBECNIE EKSPLOATOWANYCH termalnych wód mineralnych, na których to opiera swoją działalność uzdrowisko Lądek Zdrój. Doświadczenia na odwiercie badawczym wykazały negatywny wpływ na wydajność i parametry źródeł leczniczych (o czym powyżej w artykule). To ja, w roku 2005., po złamaniu panewki w biodrze tutaj w szpitalu rehabilitacyjnym „Stanisław” oraz „Adam” (tu był basen), stanąłem na nogi w dosłownym tego słowa znaczeniu. Stąd rozumiem niepokój pani prezes Joanny Walaszczyk. Eksperymenty wiertnicze mogą się różnie zakończyć. Gdy ich, tzn wód mineralnych zabraknie lub zmienią się ich parametry chemiczne, nikt do Lądka nie przyjedzie. A pamiętajmy, że niedaleko na Morawach funkcjonuje uzdrowisko termalne Velké Losiny (niedaleko Jesenika), porównywalne z Lądkiem, do którego pociągiem z Polski, można bez większych problemów dojechać przez przejście graniczne Międzylesie/Lichkov.
Najstarszym rodzajem leczniczego zastosowania wód w V. Losinach jest leczenie schorzenia układu ruchu, narządu neurologicznego, wliczając i rehabilitację pooperacyjną. Wody siarczkowo – alkaliczno węglowo-sodowe, z podwyższoną zawartością fluorków i kwasu krzemowego wpływają m.in. elastyczność stawów, rozluźnienie napięcia mięśni w kończynach, przyczyniają się do wzmacniania mięśni podczas pływania i mają wpływ na termoregulację organizmu.
A ja pragnę by UZDROWISKO Lądek istniało dalej. Pozdrawiam Leszek Kumor